Anke Lenssens (Universiteit Gent)
Abstract
De Karantanen waren het eerste Slavische volk dat zich tot het christendom bekeerde. Hun bekering gaat terug tot de 8e eeuw, honderd jaar voor de komst van Cyrillus en Methodius. In tegenstelling tot hun beroemde opvolgers lieten de Beierse missionarissen van de Carantani geen literatuur achter met liturgische en pastorale teksten in de Slavische volkstaal. De enige taalkundige overblijfselen van de Beierse missionaire inspanningen zijn de zogenaamde Freisingse Monumenten, drie korte teksten over zonde en boete in een verder Latijnse codex uit de 10e eeuw die in verband kan worden gebracht met bisschop Abraham van Freising (957-994). De relatie van deze teksten met de activiteiten van het bisdom Freising onder bisschop Abraham is lange tijd onderwerp geweest van wetenschappelijke speculatie, maar onderzoek naar de Freisingse Slavische missie is nooit veel verder gegaan dan de nauwgezette, maar geïsoleerde studie van de drie teksten in kwestie. De contextualisering van de drie teksten binnen het manuscript zelf en binnen de rijke handschriftentraditie van Freising onder Abraham is nooit systematisch ondernomen. Onderzoek bleef filologisch en taalkundig, waar het cultuurhistorisch had moeten worden. Het project wil deze volgende stap zetten en de Freisingse Monumenten in hun cultuurhistorische context plaatsen door middel van een etnografisch geïnformeerde analyse van het hele corpus van het 10e-eeuwse Freisingse manuscripten en fragmenten in het gebied dat ooit werd bewoond door de Carantani.
Biografie
Anke Lenssens is doctoraatsonderzoeker aan de Vakgroep Talen en Culturen (Oost-Europese Talen en Culturen) van de Universiteit Gent sinds januari 2021. Haar onderzoek focust zich op de missiegeschiedenis van Karantanië, met onderzoeksinteresses in vroegmiddeleeuwse geschiedenis, kerkgeschiedenis, Slavische taalkunde en vroegmiddeleeuwse schrijfcultuur. Het project waar ze momenteel aan werkt, heet: “Freising en de Slaven onder bisschop Abraham. Een op tekst gebaseerde benadering van de christelijke missie en pastorale zorg onder de Karantanen in de 10e eeuw”.