SEELECTS

Kapitolina Fedorova (Tallinn University School of Humanities)

Abstract

Linguistic landscape – a universe of all written signs placed in public space – can be seen as a visual representation of speech patterns existing in a certain place. However, it also attests to power relations between different social and ethnic groups as well as to domineering language ideologies. Languages spoken in the streets can be underrepresented in written public use; and vice versa, the language overwhelmingly used in signage can be imposed by political authorities but not actually spoken by local residents. What is more, multilingual signs and spaces around them can become both contact zones and conflict spaces for various languages and individuals and groups speaking them. The lecture will focus on several cases studied by the speaker first-hand: Russian megalopolises Moscow and St. Petersburg; Russian-Chinese border area; town of Vyborg in Russia near Finnish border; various districts of Seoul Metropolitan Area in South Korea; twin cities of Narva and Ivangorod on Estonian-Russian border; Tallinn, the capital of Estonia; it will show how ethnographic analysis of linguistic landscapes can reveal  language attitudes and social tensions existing in society and provide rich data for studies on language management, urban multilingualism and social interaction.

Bio

Kapitolina Fedorova, Professor of Russian Studies, Tallinn University School of Humanities
Graduated from St. Petersburg State University (Department of Russian and Department of General Linguistics), 1998, and European University at St. Petersburg (Department of Ethnology), 2001. PhD in Philology (2002). In 2003–2018 worked at European University at St. Petersburg and then at Hankuk University of Foreign Studies in Seoul, South Korea. Since 2020, she holds the position of Professor of Russian Studies at Tallinn University, Estonia. Her research interests include sociolinguistics, urban multilingualism, language contact, migration studies, border studies, linguistic landscape, and language ideology.

Natalia Bruffaerts (UCLouvain Saint-Louis Bruxelles)

Abstract

The idea of Russkiy mir (literally meaning the “Russian World”) promoted by the Church in cooperation with the State relies on the common religious, linguistic and historical heritage of the Eastern Slavs. It was relaunched in the contemporary official rhetoric by President Putin in 2006 and became actively promoted by Patriarch Kirill since his enthronement in 2009. Going through years, the rhetoric of Russkiy mir has experienced considerable changes: from a cross-border entity under the auspices of the Russian Orthodox Church through East Slavic civilization to a cross-religious stronghold of conservative values. The outbreak of war in Ukraine gave rise to a new pattern of topoi in the Patriarch’s discourse, which is indicative of the eschatological message he intends to convey. It is based on the clash between Russia as a nation-state, which is the only pillar of God’s truth led by the Orthodox President, and the anti-Christian collective West. In this respect, death of Russian soldiers acquires symbolic meaning as sacrifice in the name of the divine truth. These discursive patterns evidence the blending of political and religious discourses, which becomes increasingly pronounced in the public space. It also demonstrates that Orthodoxy is becoming Russia’s new civil religion promoted through the concept of traditional values.

Bio

Natalia Bruffaerts teaches at the Marie Haps Faculty of Translation and Interpreting, UCLouvain Saint-Louis Bruxelles. She holds a PhD degree in comparative linguistics. Her main fields of research comprise rhetoric, discourse analysis and translation studies.

Bruno De Cordier (Universiteit Gent)

Abstract

In de late negentiende eeuw trokken talrijke West- en Centraal-Europese ondernemers, kaders, gespecialiseerde arbeiders en vaklieden naar Oekraïne, aangetrokken door de snelle industriële expansie in het tsarenrijk waar het land toen deel van uitmaakte. Onder hen, duizenden Belgen. Die streken vooral neer in het Donetsbekken – Donbas – met zijn steenkoolwinning, metaalindustrie en talrijke toeleveringsindustrieën. Er opereerden niet alleen fabrieken met Belgische kapitaal, in nederzettingen als Konstantinovka, Jenakijeve, Makijivka, … leefden ook een tijd lang Belgische gemeenschappen. In deze lezing nemen we een stuk gedeelde sociaaleconomische geschiedenis tussen de Lage Landen en het oosten van Europa onder de loep.  We gaan in op de achtergrond van de Belgen die naar Oekraïne trokken, de rol die zij – naast andere West-Europeanen en, uiteraard, lokale actoren – speelden in de industriële uitbouw in het zuidoosten van Oekraïne, en hoe ook zij uiteindelijk botsten op de sociale spanningen die gepaard gingen met industrialisering. We staan ook stil bij het belang van deze episode in de nationale geschiedschrijving van Oekraïne.

Bio

Bruno De Cordier is hoofddocent aan de Vakgroep Conflict- en Ontwikkelingsstudies, Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen

Merel De Keyzer (Universiteit Gent)

Abstract

Sinds de herverkiezing van Vladimir Poetin in 2012 wordt het autoritarisme in Rusland geconsolideerd. In deze context, waarin “traditionele waarden” verkondigd worden als dé fundamenten van de Russische samenleving, wordt het moreel welzijn van de jonge generatie bovenaan de nationale agenda gezet. Paniekerige berichtgevingen in officiële media over de zogenaamde massale deelname van jongeren aan de anticorruptie-protesten van 2017-2018 en doemberichten over de vermeende schadelijke invloed van het Westen op jongeren vloeien samen in een discours over de precaire situatie waarin de Russische jeugd zich vandaag zou bevinden: zij zouden het risico lopen op te groeien tot volwassenen die vervreemd zijn van “traditionele Russische waarden”. In dit officiële verhaal is er weinig tot geen ruimte voor de stemmen van de jeugd zelf. Bovendien raken de visies van jongeren die niet aansluiten bij de officiële discoursvorming al helemaal zoek in het sociopolitieke debat. Afwijkende zelfexpressie van de jonge generatie is enorm beperkt, maar de weinige ruimte die nog overblijft, wordt toch vlijtig benut door jongeren. Zo nemen ze hun toevlucht tot verscheidene vormen van woordkunst, waaronder lyrische muziek. Die kunnen dankzij het internet en sociale media makkelijk verspreid worden, althans totdat in de jaren 2020 die dragers alsmaar vaker in het vizier van de autoriteiten komen te liggen.

In deze lezing bespreek ik hoe in het oeuvre van indierockband Komsomol’sk (2017–2023) literaire traditie, internetcultuur en humor elkaar kruisen en zo vorm geven aan de stem van een segment van de Russische jeugd dat weinig tot geen ruimte krijgt in het sociopolitieke debat. Aan de hand van songteksten illustreer ik specifieke methodes waarmee de bandleden hun lyrische wereld tastbaar maken. Centraal hierin staat Komsomol’sks ludieke omgang met velerlei inspiratiebronnen, die de basis vormt van een speelse veerkracht. De transformaties in het oeuvre van Komsomol’sk doorheen de tijd, alsook het uiteenvallen van de band verduidelijken tegelijk hoe uitdagend het is voor jonge, Russische artiesten om het kluwen aan tegenstrijdige discoursen, gestuwd door zowel de overheid als verschillende sociale actoren, te navigeren.

Bio

Merel De Keyzer is sinds oktober 2023 doctoraatsonderzoeker aan de vakgroep Talen en Culturen van de Universiteit Gent. Ze is lid van het kenniscentrum CERISE (Centre for Russian, International Socio-Political and Economic Studies), onderdeel van het Eureast Platform van Universiteit Gent. Haar voornaamste onderzoeksinteresse is de intersectie van jeugdcultuur en cultuurpolitiek. Ze behaalde een Master of Arts in Oost-Europese Talen en Culturen (2021-2022) met een onderzoek naar Westerse young-adultliteratuur in Russische vertaling. In haar doctoraatsproject bestudeert ze dynamieken van stilteΛstem in de woordkunst van jonge, Russische auteurs die doorheen de sociopolitieke transformatie van 2012-2022 vervreemd raakten van het officiële discours in Rusland.

Stef Jansen (University of Sarajevo (Bosnia and Herzegovina) 

Abstract

In this talk I propose the concept of border-as-spectre to sharpen our understanding of bordering as a live, open-ended process. When scholars emphasise the contingency of state borders, this usually concerns the past: our critical analysis then questions official narratives of naturalness, necessity and national destiny. I seek to extend that alertness to contingency into the future, i.e. to encounters with non-yet-borders that, one day, may or may not be fully stabilised into state borders. I investigate the conditions in which such not-yet-borders can acquire affective potency, whether in the form of hope or of apprehension. My empirical case focuses on the latter: on encounters with a not-yet-border that is perceived as a threat. It concerns the intra-state boundary between two entities of the supervised state of Bosnia and Herzegovina, as experienced from Sarajevo, a city whose outskirts are demarcated by that boundary. In this talk I reconstruct the brief history of this boundary and trace the escalating Serbian ethnonationalist campaign to harden and ultimately upgrade it into a state border. In that way I propose the border-as-spectre as a heuristic for anthropological reasoning about sharpened, negatively intoned affective attunement to the contingency of state/border assemblages.

Bio

Social anthropologist Stef Jansen is professor at the University of Sarajevo (Bosnia and Herzegovina) and honorary professor at the University of Manchester (UK). His ethnographic studies in the post-Yugoslav states have focused, amongst other things, on questions of home, hope, the state, borders, political subjectivity, social transformations and everyday geopolitics. For more information, see https://stefjansenweb.wordpress.com/

Elena Mikhailik (University of New South Wales)

Abstract

It’s been long noticed and discussed that in the last 30 years Russian speculative fiction has developed a curious relationship with the future – past a certain point the simple future stemming from the current existing present increasingly becomes something that is somehow difficult to imagine and portray. Even radically alternative, “what-if”, futures, that is – futures in a subjunctive mood – are becoming relatively rare (and increasingly subversive even within the realm of mass literature).  What seems to flourish, though, are various forms of future-in-the past, where Russian (and world) history is rewritten (in the “time-traveller” “popadantsy” version – together with the personal history of the character) to fit the “proper” image of what should have been, or where that history has been different (and, once again, properly cynicised and archaicised) to begin with.  We would like to discuss the possible reasons for this desperate reduction of the future in the future- and speculation-driven genres – linking it not just to ressentiment but to the image of the “world as it is” and the collective fears that (being more sustainable economically – in all senses of the term) have replaced even sectoral collective dreams.

Bio

Elena Mikhailik is a lecturer at the School of Humanities and Languages, University of New South Wales;  PhD, she specialises in the Russian prison camp literature and Varlam Shalamov in particular, with an interest in the poetics, rhetoric and cultural anthropology (especially that of the early to mid-20th Century Soviet Union).